Mit: Powierzchnią lodu w Arktyce steruje naturalny cykl

Co mówi nauka...

Kiedy w latach 80-tych pojawiły się prognozy klimatologów mówiące, że w związku z globalnym ociepleniem można spodziewać się otwarcia dla żeglugi tras przez Arktykę, nikt nie traktował ich poważnie.

Zmiana nastąpiła w 2005 roku. Wtedy po raz pierwszy w historii Przejście Północno-Wschodnie otworzyło się dla żeglugi. Lód roztopił się tam ponownie w roku 2008, a potem działo się tak w każdym kolejnym roku. Z kolei Przejście Północno-Zachodnie, wzdłuż brzegów Kanady, po raz pierwszy w historii otworzyło się w roku 2007 i otwierało się w kolejnych latach. W sezonie letnim 2010 było już tak ciepło, że drogę morską dookoła bieguna północnego wzdłuż brzegów Rosji i Kanady, bez żadnej pomocy, pokonały lekkie jachty żaglowe.

Ostatnie dziesięciolecie w Arktyce było najcieplejszym w okresie ostatnich dwóch tysięcy lat. Cztery z pięciu najcieplejszych dziesięcioleci ostatnich dwóch tysięcy lat przypadają na okres od 1950 roku, pomimo faktu, że powolne zmiany orbitalne od dwóch tysięcy lat powodują spadek dopływu energii słonecznej do Arktyki. Z tego powodu od początku naszej ery temperatura obszarów wokół bieguna północnego obniżała się o 0,02°C na stulecie. Nagle sto lat temu trend ten uległ zmianie.

Rysunek 1. Zmiany temperatury w Arktyce (obszarze powyżej 60°N) w okresie ostatnich 2 tysięcy lat, zrekonstruowane w pracy Kaufmann (2009), z uwzględnieniem poprawek i pomiarów NASA. Obserwowany spadek temperatury zakończył się w ostatnim stuleciu.

Temperatury w Arktyce zaczęły rosnąć około roku 1900 i są o 1,4°C wyższe, niż powinny być, biorąc pod uwagę energię słoneczną docierającą latem do Arktyki. Gdyby nie emisje gazów cieplarnianych i pyłów pokrywających białą pokrywę lodową, letnie temperatury w Arktyce nadal by się obniżały (Kaufman 2009).

Pokrywa lodowa Arktyki powiększa swoją powierzchnię zimą. Latem lód topnieje, a jego powierzchnia osiąga we wrześniu minimum. W ostatnich latach obserwujemy coraz szybszy zanik letniej pokrywy lodowej.

Rysunek 2. Wrześniowe minimum zasięgu lodu pływającego w Arktyce. Źródło: NSIDC

W 2012 roku topnienie lodu w Arktyce pobiło wszelkie rekordy. Powierzchnia lodu spadła do 3,4 mln km², poziomu nie mającego precedensu w ostatnich tysiącach lat.

Więcej informacji na temat tego mitu jest na stronie Nauka o Klimacie: